Uitwisseling Finland

Uitwisseling Finland: interview met Joep, Milja en Olivia

Vijf weken lang verblijven de Finse Olivia en Milja in een gastgezin in Helmond. Deze uitwisselingsleerlingen lopen met enkele vakken mee op het Jan van Brabant College in Vt5 en V6, leren ons onderwijssysteem kennen, en worden ondergedompeld in de Nederlandse cultuur. “You eat a lot of bread,” zegt Olivia lachend. “And you hug each other more than we do in Finland.”

Long-term student mobility

Meedoen aan een uitwisseling is voor Olivia en Milja heel vanzelfsprekend. Hun Finse school heeft “friend schools” over de hele wereld, bijvoorbeeld in Portugal, Spanje, Luxemburg, Slowakije, België en Zweden. Dit jaar gaan in totaal 25 leerlingen van hun school vijf tot acht weken naar het buitenland voor een uitwisseling. Dit soort uitwisselingen komen tot stand in het kader van ‘long-term student mobility’ (LTM). Leerlingen wonen dan ongeveer twee maanden in het buitenland om zo echt de cultuur te leren kennen. In het geval van Olivia en Milja gaat het om vijf weken.

Ze volgen bij ons op school de vakken Physical Education (Lichamelijk Opvoeding), Cultural and Artistic Education (de Engelse versie van CKV) en Engels. Ook volgen ze een Engelstalig kunstvak samen met leerlingen uit de onderbouw en krijgen ze gitaarlessen van onze muziekdocent. Buiten het programma bij ons op school moeten ze ook nog online lessen volgen voor hun Finse school. Het Jan van Brabant College heeft al eerder meegedaan met dit soort LTM-uitwisselingen. Een voorbeeld is de uitwisseling met Spanje vorig schooljaar.

Culturele verschillen

Een van de verschillen tussen Nederland en Finland is het eten. Het begint al op school: in Finland krijgen leerlingen een gratis warme lunch aangeboden tijdens de middagpauze. Als Milja en Olivia rond lunchtijd thuis bij hun gastgezin zijn, dan gaan regelmatig zelf boodschappen doen om een warme lunch te kunnen koken, want dat missen ze wel. “You eat a lot of bread,” zegt Olivia. “You also eat a lot of potatoes, but we’re used to that in Finland.” Ze kijkt naar Joep. “We also tried those balls… What are they called? Soft in the middle and crunchy on the outside?” Het is even stil, maar dan valt het kwartje: “Bitterballen!” Die vielen bij zowel Olivia als Milja in de smaak.

Ook de sociale omgangsvormen zijn anders hier. “Finnish people are shy, and they need lots of personal space,” zegt Milja. “I’ve shaken more hands here in two and half weeks than in my whole life back home.” Olivia beaamt dit. “I’m not used to hugs either. Those are really only for special occasions like when I say goodbye to my family at the airport. Here it seems that parents hug their kids way more and even at school people are hugging and touching more than I’m used to back home in Finland.” Hoe begroeten Finnen elkaar dan, als ze elkaar geen hand geven of even knuffelen? Milja knikt. “Like this. You just nod or say hi. If you’re meeting someone for the very first time, you can shake their hand. But not the second time. Just nod.”

Wat de meiden verder opvalt in Nederland zijn de huizen. Ze noemen de huizen in Finland “boring gray boxes” en vinden het mooi dat er hier veel meer verschillende soorten gebouwen zijn. Ook in huis viel ze iets op: bij Joep thuis hebben ze een bad in de badkamer. “That’s something only very fancy houses have in Finland.” Natuurlijk hebben de huizen in Finland ook iets wat wij hier niet snel zullen tegenkomen: een sauna. Thuis gebruikt Olivia één keer in de week de sauna thuis, dus dat is hier wel even anders. Milja houdt niet zo van de sauna, zij gebruikt hem maar één of twee keer per jaar, maar haar familie maakt er wel heel vaak gebruik van.

Het laatste verschil dat de dames noemen is het fietsen naar school. Hun high school is veel verder weg, dus ze nemen de bus. Over al deze verschillen vertellen Olivia en Milja aan onze onderbouwleerlingen wanneer ze een gastles geven aan een klas. De foto is gemaakt toen ze lesgaven aan Vt2 bij het vak GP. Ze vertelden over Finland en de verschillen tussen onze landen[JS1] .

Verschillen op gebied van onderwijs

Het onderwijs in Finland werkt heel anders, waarbij je elke acht weken een nieuw rooster krijgt. Je stelt dit zelf samen door te kiezen welke vakken je wil volgen. Er zijn verplichte vakken zoals wiskunde, Fins, Engels, filosofie, social studies en health education. Je besluit zelf in welke periode je welke verplichte vak wil volgen. Daarbuiten kun je nog allerlei keuzevakken toevoegen aan je rooster. Leerlingen kiezen in overleg met hun “guidance counselor” hun vakken en creëren een rooster dat ze acht weken lang volgen. Dit doen ze vijf keer peer jaar, want er zijn vijf periodes van acht weken.

Olivia en Milja vinden beiden het Finse systeem prettiger, omdat ze meer vrijheid hebben in hun vakkenkeuze dan ze hier in Nederland zouden hebben. Verder merken ze ook nog enkele andere verschillen op, zoals de lengte van de lessen. In Finland duren alle lessen 75 minuten. Ook gaat er nooit een bel, omdat de lessen op verschillende momenten beginnen en een bel dan natuurlijk weinig zin heeft. Wanneer de dames gevraagd wordt hoe ze dan weten wanneer een les voorbij is, moeten ze lachen. “We look at the clock and start packing ten minutes before the class is even over,” vertelt Milja. “Just like here,” lacht Joep mee. Leerlingen blijven natuurlijk leerlingen, ongeacht het land en onderwijssysteem.

De inhoud van de lessen vinden ze lastig te vergelijken, omdat ze pas tweeënhalve week hier in Nederland zijn. Milja benoemt dat hier veel meer aan LO wordt gedaan. In Finland hoef je elk jaar maar twee van de vijf periodes LO te volgen. Ook wordt er elke les een andere sport gedaan, terwijl bij ons op school ervoor wordt gekozen meerdere lessen met dezelfde sport aan de slag te gaan. Bij Engels valt beide meisjes op dat de nadruk hier meer op vaardigheden lijkt te liggen en op hun school meer op onderwerpen uit de actualiteit.

Hoe kwamen ze bij Joep terecht?

Milja en Olivia logeren bij Joep thuis, een leerling uit onze Vt5. “Ik ging mee naar Spanje voor een uitwisseling van een week,” vertelt Joep. “Op het vliegveld raakten mijn ouders en ik in gesprek met de docent die de uitwisseling begeleidde, meneer van Dijk. We hadden het erover dat er door corona heel veel uitwisselingen niet door hadden kunnen gaan, wat heel jammer was. Mijn ouders boden aan best gastgezin te willen zijn als er een nieuwe uitwisseling zou komen. Eén week later belde meneer van Dijk al om te vragen of we Olivia en Milja vijf weken in huis konden nemen. We zeiden meteen ja.”

Heimwee hebben Olivia en Milja tot nu gelukkig niet. “I miss my dog,” antwoordt Milja. “I mostly miss my own bed,” zegt Olivia. Hun ouders missen ze niet heel erg, want ze hebben veel contact met ze. Berichtjes sturen gedurende de dag en af en toe een keer videobellen. Dat is voldoende, want ze hebben het erg naar hun zin hier.